Ruud Hendriks: ‘Volledige kringlooplandbouw én volledige biologische landbouw is niet haalbaar’

De sector moet fundamentele keuzes maken. Hendriks, wel bekend als bodemkundige en als practor kringlooplandbouw verbonden aan Aeres MBO Warmonderhof, legt de sector een dilemma voor.

„De sector wil koploper in kringlooplandbouw zijn én ook nog eens volledig biologisch. Dan moeten er wel biologische bronnen zijn waar de mineralen vandaan kunnen komen. Die zijn er, zeker gezien de kleine markt die we in Nederland hebben, voorlopig maar mondjesmaat. Linksom of rechtsom zal de grond verschralen als we niet aanvullen.” Om de bodem gezond te houden, zullen er volgens Hendriks principiële keuzes gemaakt moeten worden om voorop te blijven lopen in de landbouwtransitie. Welk principe is voor u belangrijk? Neem stelling en discussieer mee.

Eerst een korte uitleg over mineralen van Hendriks: „Op rijke grond zoals in de Flevopolder kun je door de beworteling te verbeteren en met name te verdiepen een tijdje de reservevoorraden aanspreken. Klei levert ook nog wat mineralen door de verwering. Op de oude zandgronden heb je die reserves en verwering niet. Als je daar producten levert zonder de bodem aan te vullen gaat het op den duur niet goed. Wanneer je als akkerbouwer mest van een veehouder aanvoert zal die veehouder én via die mest én via de producten mineralen afvoeren. Alleen stikstof kan via de lucht weer binnen worden gehaald, de rest moet van buitenaf binnen komen. Waar stikstof op dit moment een issue is, is dat feitelijk nog het makkelijkste element omdat we daar vlinderbloemigen voor hebben. Het grote vraagstuk is dus hoe we kringlooplandbouw realiseren én dat 100% biologisch rondzetten.”

Verliesloos werken kan niet

De biologische sector heeft als voordeel dat bodembeheer centraal staat, stelt Hendriks. „De benutting van de bodem is beter; wat je niet verliest hoef je ook niet aan te vullen. Helemaal verliesloos werken kan de biologische landbouw echter ook niet. Ons neerslagoverschot neemt altijd wel iets aan mineralen mee, reden waarom de zandgronden in de 10.000 jaar dat ze bestaan ook langzaam verarmden, de bodemvruchtbaarheid belandde in de beekdalen. Alleen de enkgronden bleven vruchtbaar door jaarlijks veel materiaal uit de natuur te halen om de bodem aan te vullen.”

Lees dit artikel verder bij Ekoland, waarin Ruud Hendriks de twee mogelijke routes toelicht om de bodem op peil te houden en u kunt reageren en mee discussiëren welke kant het volgens u op moet als volledige kringlooplandbouw én volledige biologische landbouw niet haalbaar is. 

Tekst: Anna Veldman, Ekoland / Ruud Hendriks, Warmonderhof

Beeld: Warmonderhof